DnD veya uzun ismiyle Dungeons and Dragons, “masaüstü rol yapma oyunu” sistemleri arasında en popüler ve en eski sistemi. Özellikle son edisyonunun başlangıç için oyuncuların işini kolaylaştırması ve Critical Role gibi Youtube kanalları sayesinde popülerliğini uzun süredir kaybetmiyor. Uzun bir rehber serisinin ilk adımı olarak önce DnD nedir, nasıl ortaya çıkmıştır, kaç kişi oynanır ve oyuncuların görevleri nelerdir gibi birçok başlığa bu yazıda göz atacağız. Peşinen bir uyarıda bulunmamda fayda var; yazının bundan sonrasına göz atmadan önce “masaüstü rol yapma oyunlarıyla” ilgili fikriniz yoksa sizi alttaki yazıya aktarmam gerecek.
Masaüstü Rol Yapma Oyunu Nedir?
Dungeons and Dragons Hakkında
DnD’nin ortaya çıkışı, aynı zamanda masaüstü rol yapma oyunlarının da ortaya çıkışı diyebiliriz. Çünkü Dungeons and Dragons yukarıda da söylediğim gibi bütün dünyada hayranları bulunan masaüstü rol yapma oyunu türünün ilki. Oyunun yaratıcıları Gary Gygax ve Dave Arneson tarafından başka bir hobinin şeklinin değiştirilmesi ile ortaya çıkıyor. Masaüstü strateji oyunları… Hali hazırda kitlesi oturmuş olan masaüstü strateji oyunlarının hayranı olan ikili bu hobiyi bir adım daha ileri götürmek istiyorlar. Ve ordular yerine ölçeği büyük oranda küçülterek ordudaki askerleri canlandırdıkları yeni bir oyun ortaya çıkarıyorlar. Aynı zamanda J.R.R. Tolkien’e de hayranlık besleyen ekip bu oyunu fantastik kurgu türünde ele alıyorlar. Yalnızca bireysel taktikler yapıp zafer elde etmenin yanı sıra oyuna “Rol Yapma” mekaniğini de ekliyorlar. 1973 yılında, yani Dungeons and Dragons markasının ortaya çıkışından bir yıl önce Gary Gygax ve Don Kaye tarafından kurulan TSR (Tactical Studie Rules), kuruluşundan bir yıl sonra hayatının sıçraması yaşıyor. 1974 yılında Dungeons and Dragons ilk haliyle oyun severlerle buluşuyor. Şirket sonrasında Wizards of the Coast tarafından satın alınıp DnD’nin üçüncü edisyonundan sonrasında da ismini oyunun kural kitabından sildiriyor.
Dungeons and Dragons yani DnD Nedir?
Masaüstü rol yapma oyunlarının en parlak yıldızı olan DnD bir rol yapma oyunu “sistemidir.” Yukarıda yönlendirdiğim yazıda da belirttiğim üzere; rol yapma oyunlarında kurallarına, dinamiklerine, oyun oynamaya niyetlendiğiniz dünyaya kolay uyarlanabilirliğine göre seçtiğimiz kurallar bütünü aslında. Dungeons and Dragons, daha çok “jenerik orta çağ fantezisi” konseptli oyunlar için tasarlanmış bir sistem. Tolkien’in yarattığı mitolojiyle iç içe; elflerin, cücelerin, orkların, buçuklukların cirit attığı; şövalyeler, büyücüler, krallıklar, ejderhalar arasında serüvene atıldığınız bir sistem. Tabi ki çok isterseniz başka dünyalara uyarlamak da mümkün fakat Dungeons and Dragons’ın ana teması bu diyebiliriz. Yine de birçok TTRPG kural kitabında belirtildiği gibi bunları yalnızca çıkış noktası olarak kullanabilir, kendinize göre eğip bükebilirsiniz. Uzun lafın kısası DnD Türkiye’de FRP olarak bilinen hobinin en popüler oyun sistemidir.
DnD veya Herhangi bir RPG Kaç Kişi Oynanır ve Rolleri Nelerdir?
Masaüstü rol yapma oyunlarının tümünde bu sorunun cevabı aynı aslında. Oyunlar hikaye anlatıcısı ve oyuncular şeklinde oynanıyor. Kimi zaman (özellikle kalabalık etkinliklerde) hikaye anlatıcısının sayısının arttığı veya yardımcı hikaye anlatıcılarının devreye girdiği görülebiliyor. Fakat temelde bir adet hikaye anlatıcısı ve en az bir kişi olmak üzere oyuncu bulunuyor. Oyuncu sayısı için benim tavsiyem en fazla 5 kişi. En azından hikaye anlatıcısının işin içinden çıkabilmesi için. Hikaye anlatıcısı ismi oyun sistemlerine göre değişiklik gösteriyor. Yazının kalanında bu rol için DnD’nin koyduğu ismi, yani DM’i (Dungeon Master) kullanacağım. DM’in görevi, video oyunlarından örnekle açıklamam gerekirse oyunun kendisi olmak. Oyunculara göre refleks göstermek, oyunun anlatıcılığını üstlenmek; etrafı, oyuncular tarafından canlandırılmayan karakterleri ve birçok şeyi betimlemek DM’in görevi. Eğer hazır bir hikaye oynanmıyorsa hikayeyi yazmak ve dünyayı kurmak işi de yine bu rolün. Keza oyuncuların oynamadığı karakterleri (NPC) canlandırmak da.Kısaca oyuncuların kendi karakterleri adına verdikleri kararlar dışında her şeyden DM sorumlu diyebiliriz. Oyuncularsa oyunun başında yarattıkları karaktere göre rol yapıyor ve tepki veriyorlar. Kısaca DM, yaşanan serüvenin yazarlığını, yönetmenliğini ve yan karakterleri canlandırma işini üstleniyor. Oyuncular da bu serüvenin başkarakterlerini canlandırıyor, başkarakterler adına karar ve tepki veriyorlar.
DnD Oynamaya Nereden Başlanır?
Hobiye yeni başlayan insanların genelde kafasının karıştığı nokta Dungeons and Dragons’ı edinmek. Masaüstü oyunu olduğu için birçok insanın aklında kutu oyunları gibi gidip bir marketten alacağı ve her şeyin içinde bulunacağı gibi bir durum oluyor. Fakat rol yapma oyunlarında pek böyle değil. Dungeons and Dragons’ı almak, kural kitabı olan Player’s Handbook’u edinmek aslında. Oyun içinde kullanabileceğiniz haritalar, figürler, zarlar ayrıca ediniliyor. Bir arada satılan paketler de mevcut fakat genel kullanımı kural kitabını edinip ya ayrıca ya da kendince yöntemlerle diğer ekipmanlara sahip olmak. Başlangıç için Dungeons and Dragons’ın 5. edisyonunu tavsiye ederim. Özellikle yeni oyuncuların alışması çoğu zaman zor olmuyor. Veya öğrenmek isteyenler Dungeons and Dragons 5th Edition ile ilgili daha fazla izleyecek kaynak bulabiliyor (oyun kanallarını izleyerek öğrenme gibi bir alışkanlık da var çünkü).
Dungeons and Dragons, 20’lik zar sistemi üzerinden oynanan bir oyun. Yani oyun sırasında başarı, 20 yüzlü bir zar yardımıyla elde ediliyor çoğu zaman. Bunun dışında 4, 6, 8, 10, 12 ve 100’lük zarlarımız da var. Fakat bunlar daha spesifik konularda devreye giren zarlar. Karakterlerimiz kalkıştığı bir eylemi başarıyla atlatıyor mu atlatmıyor mu buna 20 yüzlü zarı atarak karar veriyoruz. Karakterlerin yeterliliklerine göre bu 20 yüzlü zarda gelen sayıya artı veya eksi ekleyerek sonucu alıyoruz. Örneğin güçsüz ama çekici birini düşünelim. Bu karakter bir nesneyi itip çekmeye çalışırken attığı zara eksi puan alırken, birini tavlamaya çalışırken attığı zara artı puan alıyor. Bu sayılar da kitaba bakarak oluşturduğumuz karakter yaratma safhasında belli oluyor. Kitaba bakın yani arkadaşlar.
Player’s Handbook’u edindikten sonra bardak altlığı olarak kullanmıyoruz tabi ki. Okuyoruz, kurcalıyoruz, kuralları öğreniyoruz. DM rolündeki arkadaşın sisteme hakim olması tahmin edersiniz ki aşırı önemli. Oyunu az buçuk kavradık, birkaç Youtube videosu da izledik, oturuyoruz masanın başına. Yukarıda yönlendirdiğim yazıda bahsettiğim gibi bir “session 0” oturumu yapıyoruz. Bu noktada DM’imiz dünyayı tanıtıyor, oyunun temasından bahsediyor. Oyuna dahil olan herkes oyun sırasında nelere dikkat edilmesi gerektiğini, kafalarında nasıl karakterleri canlandırmak istediklerini anlatıyor. Oyun sırasında çıkabilecek sorunlar (hassas olunan konular veya oyunda istenmeyen detaylar vesaire) halledildikten sonra karakter yaratma aşamasına geçiyoruz. Karakterinizin zar üzerindeki hakimiyetlerini ve sahip olduklarını gösteren karakter kağıtlarını önümüze açıyoruz. Kitapta bahsedilen sınıflardan ve ırklardan biri seçiliyor. Karakterlerin arka plan hikayeleri tartışılıyor ve zarlar atılıyor. Atılan zarlar karakterlerimizin yeterlilikleri ve yetersizliklerini oyun sırasında atacakları zar üstünde hesaplamaya yardımcı olacak. Tabi ki tüm bunlar Player’s Handbook’un karakter yaratma bölümünde açıklanıyor.
Bu hobiye nereden ve nasıl başlanacağıyla ilgili umarım biraz da olsa bilgilendirici bir yazı olmuştur. Kitapları bir şekilde edinmeden oynamak olmaz. Bu yüzden kurallarını, mekaniklerini vesairesini anlatarak kitabın korsanı konumunda olmak istemedim. Üstünkörü şekilde ne olduğunu açıklamaya ve nasıl başlanacağı ile ilgili kafa karışıklığını bir nebze azaltma amacıyla yazdım. Bu rehber serisinin devamında oyunun kurallarını biraz da olsa bilen insanlara verilebilecek tavsiyeleri, DM’lerin veya oyuncuların sıklıkla yaptıkları hataları konuşacağız. Oyunla ilgili herhangi bir sorunuz olursa ve yorumlarda yazarsanız yardım etmekten keyif duyarım. Amacımız olabildiğince insanı bu güzel hobinin içine çekmek.
Oyunun aktif internet sitesine ulaşmak için: D&D. Yazımızda popüler kültür içeriklerini takip edenlerin karşısına çıkabilen bu oyunu ve “DnD Nedir?” sorusunu yanıtlamaya çalıştık. Umarız yardımcı olabilmiş ve sizleri teşvik edebilmişizdir. Keyifli vakitler dileriz.